رویکرد مدرن، دسترسی بهنگام، از همین امروز سرمایه‌گذاری کنید.

قوانین و مقررات معاملات آنلاین (Online Trading)

برای انجام دادن درست هر کاری لازم است علاوه بر آشنایی با نحوه انجام آن اشراف بر قوانین و مقررات حاکم نیز وجود داشته باشد. معاملات آنلاین نیز از این قاعده مستثنی نیست و آشنایی با مقررات حاکم بر آن از جمله الزامات شروع داد و ستد به صورت آنلاین می‌باشد. لذا در این بخش قوانین و مقررات مرتبط به معاملات آنلاین آمده است:
دستورالعمل اجرایی سفار ش‌های الکترونیکی در بورس
دستورالعمل اجرایی معاملات برخط
بخشنامه نحوه اجرای ماده ۷ دستور العمل اجرایی معاملات برخط
محدودیت‌های موضوع ماده ۱۰ دستورالعمل اجرایی معاملات برخط
نمونه قرارداد معاملات آنلاین و تعهدنامه مربوطه

دستورالعمل اجرایی سفارش‌های الکترونیکی در بورس

دستورالعمل اجرایی سفارش‌های الکترونیکی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (مصوب جلسه ۱۴/۹/۱۳۸۳ هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار)
دستورالعمل اجرایی سفارش‌های الکترونیکی اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در اجرای ماده (۶) قانون تجارت الکترونیک و آیین‌نامة‌ معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، مصوب شورای بورس، مورخ ۳/۱۲/۱۳۵۵،‌ این دستورالعمل برای اجرای مفاد سفارش‌های خرید و یا فروشی است که به‌صورت الکترونیکی از سوی مشتریان به کارگزاران سازمان ارسال و جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
دریافت سفارش‌های خرید و فروش الکترونیکی سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهاداری که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده است، منوط به امضای توافق‌نامه‌ای است که متن آن از سوی سازمان بورس تهیه شده و جهت امضا و مبادله بین کارگزار و مشتری، ابلاغ می‌شود.
حدود اختیارات، وظایف و مسئولیت‌های مشتری و کارگزار در اجرای سفارش خرید یا فروش الکترونیکی براساس آیین‌نامة معاملات بورس و مفاد توافق‌نامه موضوع بند (۱) خواهد بود . 
کارگزاری که با سفارش الکترونیکی به خرید یا فروش اوراق بهادار اقدام می‌نماید، مکلف است قبل از انجام معامله و در جریان امضای توافق‌نامه، هویت مشتری را احراز نموده و تصویر معتبری از مدارک هویت وی و یا اطلاعات شناسنامه‌ای مشتری را اخذ کند. در هر حال، مسئولیت احراز هویت مشتری و مطابقت شخص متقاضی با مشخصات اعلام شده برعهدة کارگزار می‌باشد . 
کارگزار باید پس از احراز هویت مشتری نام او را به‌عنوان یکی از کاربران، در سامانة‌ اطلاعاتی خود منظور کند و رمز عبور (Password) منحصر به فردی به مشتری تخصیص دهد. کارگزار موظف است در طراحی سایت، ترتیبی دهد که رمز عبور اولیه در هر زمان توسط مشتری قابل تغییر باشد.
در هر مورد که امنیت سیستم سفارش الکترونیکی کارگزار به هر دلیل مورد تهدید قرار گیرد، کارگزار موظف است سیستم را متوقف کند و مراتب را به اطلاع سازمان برساند. شروع به کار مجدد سامانة سفارش الکترونیکی کارگزار منوط به تأیید سازمان است. تحویل گواهی‌نامة موقت تجمعی اوراق بهادار منوط به دریافت گواهی‌نامه‌های قبلی همان اوراق می‌باشد . 
مشتری می‌تواند از طریق مراجعة حضوری، گواهی‌نامة موقت اوراق بهاداری را دریافت نماید که از طریق الکترونیکی خریداری کرده است . کارگزار خریدار، در صورت درخواست مشتری، باید گواهی‌نامة یاد شده را در محل کار خود به مشتری تحویل نماید . 
کارگزار در معاملات الکترونیکی می‌تواند اوراق بهادار متعلق به مشتری را که گواهی‌نامة‌ موقت آن در اختیار کارگزاری است، به فروش رساند. فروش الکترونیک اوراق بهاداری که گواهی‌نامه موقت آن در اختیار کارگزار نباشد، مجاز نمی‌باشد . 
در صورت انجام معامله، کارگزار حداقل در پایان هر هفته، می‌بایست گزارشی از صورت وضعیت حساب مشتری، شامل معاملات انجام شده و وجوه دریافتی و پرداختی و نیز فهرستی از موجودی اوراق بهادار و سفارش‌های اجرا نشدة خرید و فروش را به‌طور الکترونیک برای مشتری ارسال نماید. کارگزاری که با امضای توافق‌نامه با مشتری، سفارش‌های وی را اجرا می‌کند، باید صورت وضعیت حساب مشتری را حداکثر ظرف ۲۴ ساعت بعد از پایان روزی که معامله‌ای برای مشتری انجام می‌شود، در اختیار وی قرار دهد . 
-کارگزاری که در اجرای این دستورالعمل سفارش‌های مشتری را اجرا می‌کند، موظف است داده‌پیام‌های (Data Massage) دریافتی از مشتری را در سامانة اطلاعاتی خود ثبت و نگه‌داری نماید. براساس این آیین‌نامه مسئولیت حفظ و مراقبت از نام کاربر و رمز عبور برعهده مشتری است.
در صورت بروز اختلاف بین کارگزار و مشتری درخصوص محتوای داده‌پیام‌ها اطلاعات مندرج در سامانة اطلاعاتی کارگزار معتبر و برای طرفین لازم‌الاتباع می‌باشد مشروط بر این‌که اطلاعات با گزارش‌های دوره‌ای مندرج در ماده (۷) مغایر نباشد

دستورالعمل اجرایی معاملات برخط
دستورالعمل اجرايی معاملات برخط اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران (مصوب جلسة ۳/۷/۱۳۸۹ هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار)
این دستورالعمل به منظور اجراي سفارش‌هاي خريد و يا فروشي كه به‌صورت برخط (Online) به سامانه معاملاتی ارسال می‌شود، در تاریخ ۳/۷/۱۳۸۹ شامل ۱۹ ماده و ۹ تبصره و یک پیوست به تصويب هيئت‌مديره سازمان بورس و اوراق بهادار رسيد.

ماده ۱: اصطلاحات و واژه‌هايي که در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای‌ اسلامي، آئین‌نامه معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران و دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران تعریف شده‌اند، به همان مفاهيم در اين دستورالعمل و قرارداد پیوست به کار رفته‌اند. واژه‌هاي ديگر داراي معاني زير مي‌باشند : 
عضو: کارگزار پذیرفته شده در بورس یا فرابورس است که خدمات دسترسی برخط بازار را به مشتری ارایه می‌نماید . 
بورس: بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) است.
دسترسی برخط بازار : فرآیندی است که طی آن سفارش‌های خرید و فروش و همچنین عملیات تغییر و یا انصراف از آنها توسط مشتری از طریق زیر ساخت دسترسی برخط بازار جهت اجرا به سامانه معاملاتی ارسال می‌شود . 
زیرساخت دسترسی برخط بازار: زیر ساختی است که به منظور دسترسی برخط به بازار توسط عضو استقرار یافته و استفاده می‌شود . 
سامانة معاملاتی: سيستم رايانه‌ای است كه دریافت سفارش‌های خرید و فروش، تطبيق سفارش‌ها و در نهایت اجرای سفارش‌ها از طريق آن صورت می‌گیرد.
سفارش: درخواست خريد يا فروش اوراق بهادار است كه توسط مشتري از طریق زیرساخت دسترسی برخط بازار، جهت اجرا به سامانه معاملاتی، ارسال می‌شود.
فرابورس: فرابورس ایران (شرکت سهامی عام) است.
کانون: کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار است.
مشتری: شخص حقیقی یا حقوقی است كه متقاضی خريد يا فروش اوراق بهادار از طریق خدمات دسترسی برخط بازار می‌باشد و حائز شرایط مندرج در مواد ۷ و ۸ این دستورالعمل است . 
 

ماده ۲: سفارش‌های ارسالی از طریق زیرساخت دسترسی برخط بازار باید مطابق مقررات، ضوابط معاملاتی و مصوباتی باشد که توسط سازمان تعیین می‌شود.
 

ماده ۳: زیرساخت دسترسی برخط بازار مورد استفاده عضو باید قبلاً از حیث مواردی از قبیل امنیت، حفظ اطلاعات محرمانه و قابلیت‌های فنی به تأئید سازمان رسیده و امکانات مناسبی را جهت کنترل و نظارت مستمر بر حفظ شرایط فوق در اختیار سازمان قرار دهد.
تبصره ۱: زیر ساخت دسترسی بر خط بازار باید امکان ارائه خدمات دسترسی بر خط بازار را با استفاده از امضای الکترونیک داشته باشد.
تبصره ۲: صدور تأئیدیه مندرج در صدر این ماده رافع مسئولیت عضو در خصوص تأمین امنیت و قابلیت‌های فنی زیرساخت دسترسی برخط بازار نمی‌باشد.
 

ماده ۴: عضو باید در موارد زیر از سازمان مجوز دریافت نماید:
الف: بهره‌برداری از زیرساخت دسترسی برخط بازار، 
ب: اعمال تغییراتی در زیرساخت دسترسی برخط بازار مورد استفاده که مطابق مقررات نیازمند اخذ مجوز است، 
ج: بهره‌برداری از زیرساخت دسترسی برخط بازار پس از اعمال تغییرات موضوع بند (ب). 
تبصره: اخذ مجوز موضوع این ماده، رافع مسئولیت عضو در خصوص رعایت قوانین و مقررات مربوط به معاملات برخط اوراق بهادار نمی‌باشد.
 

ماده ۵: درخواست اخذ مجوز موضوع ماده ۴ این دستورالعمل باید توسط عضو کتباً و به همراه مستندات مورد نیاز به سازمان ارایه شود. در صورت کامل بودن اطلاعات و مستندات فوق، سازمان نظر خود را مبنی بر پذیرش یا رد درخواست ارایه شده به عضو متقاضی اعلام می‌نماید.
 

ماده ۶: کلیه مسئولیت‌های قانونی و مقرراتی عضو و کاربران وی در قبال استفاده از خدمات دسترسی برخط بازار و معاملات انجام شده از این طریق، بر عهده عضو می‌باشد.
 

ماده ۷: عضو در صورتی می‌تواند خدمات دسترسی برخط بازار را در اختیار مشتری قرار دهد که مشتری حائز شرایط زیر باشد:
دانش لازم در خصوص فرآیند ورود سفارش از طریق زیر ساخت دسترسی برخط بازار، 
مهارت لازم در خصوص معامله اوراق بهادار، 
دانش لازم در خصوص قوانین و مقررات مرتبط با معامله اوراق بهادار، 
نداشتن منع معاملاتی که توسط سازمان یا سایر مراجع ذیصلاح اعلام شده باشد.
تبصره ۱: در مورد مشتریان حقوقی، شخص معرفی شده از سوی وی باید حائز شرایط موضوع این ماده باشد.
تبصره ۲: عضو بمنظور حصول اطمینان از کفایت دانش مشتریان در خصوص معاملات بر خط، باید فرایندهای مستمر آموزشی را جهت به روزرسانی دانش ایشان به صورت حضور یا الکترونیکی مستقر نماید.
تبصره ۳: سنجش توانایی مشتری از حیث شرایط موضوع این ماده توسط عضو و با مسئولیت وی انجام می‌شود. 
تبصره ۴: نحوه اجرای مفاد این ماده توسط اداره نظارت بر کارگزاران سازمان ابلاغ می‌شود.
 

ماده ۸: عضو باید قراردادی را مطابق نمونه پیوست این دستورالعمل، با مشتریان در خصوص استفاده از خدمات دسترسی برخط بازار منعقد نماید.
 

ماده ۹: عضو باید برای مدیریت معاملات بر خط، واحدی مجزا تشکیل داده و شخصی را جهت مدیریت بخش مذکور منصوب نماید. مدیر معاملات بر خط موظف به نظارت مستمر بر مخاطرات ویژه معاملات بر خط و انجام اقدامات کنترلی و نظارتی لازم از جمله الزامات ابلاغی توسط سازمان می‌باشد.

 
ماده ۱۰: سازمان می‌تواند رعایت محدودیت‌هایی از قبیل موارد زیر را به اعضا ابلاغ نماید:
محدودیت در نوع سفارش 
محدودیت در زمان فعالیت 
محدودیت فعالیت بر روی نماد معاملاتی، صنعت، بازار خاص یا بازارهای بورس و فرابورس 
محدودیت انجام معامله در عرضه های خاص 
محدودیت در حجم سفارش 
محدودیت در قیمت سفارش‌ 
محدودیت معاملاتی برای مشتری خاص یا مشتریان